یخساز صنعتی
یخساز صنعتی دستگاهیست که با استفاده از انرژی الکتریکی و طی یک سیکل مکانیکی آب رامنجمد کرده و تولید یخ می نماید.اما قبل از توضیح درباره یخساز صنعتی بهتر است کمی درباره تاریخچه استفاده از یخ و میزان اهمیت آن در زندگی روزمره کنونی نکاتی را مطرح کنیم.انسان ها از دیرباز به نقش کلیدی سرما و برودت بر جلوگیری از فساد موادغذایی پی برده بودند و بر همین اساس با استفاده از یخچال های طبیعی و سردآب ها از معجزه سرما استفاده می کردند و مواد غذایی خود را برای مدت ها بدون فاسد شدن نگهداری می کردند.انقلاب صنعتی و پیشرفت تکنولوژِی باعث افزایش جمعیت در جهان شد و این امرموجب گردید که دیگر استفاده از برودت طبیعت به شکل سنتی کفاف مردم را نمی داد و منابع طبیعی سرما بسیار کمتر از میزان نیاز مردم در دنیا بود.همزمان با کشف انرژی الکتریسیته و ساخت دستگاه های مختلف متکی به انرژی برق نخستین دستگاه های یخساز صنعتی نیز اختراع شد.ابتدایی ترین طرح یخچال مصنوعی توسط ویلیام کولن در دانشگاه گلاسکو به نمایش گذاشته شد که بدون هیچ هدفی ساخته شده بود.ولی یک پزشک آمریکایی به نام john gorrie یخسازی برای تولید یخ و سرما برای بیماران تب زرد ساخت که اولین دستگاه یخسازی به شمار می رود که برای هدفی خاص تولید شد.اولین مدل از دستگاه های یخسازصنعتی یخساز های قالبی بودند.یخساز صنعتی قالبی به عنوان کارخانه های یخسازی در تناژهای بالا ساخته می شوند و بیشتر برای فروش یخ تاسیس می شوند.متاسفانه یخساز صنعتی قالبی به دلیل سیستم خاص یخسازی آن که به صورت ماند انجام می شود یخ با کیفیتی تولید نمی کند و از لحاظ بهداشتی نیز مورد تایید نمی باشد.در گذشته همین کارخانه های یخساز صنعتی اقدام به تولید یخ می کردند و کارخانجات و کارگاه هایی که نیاز به یخ داشتند با خریداری یخهای قالبی بزرگ و خرد کردن آن برای نوشیدنی یا استفاده های دیگر مورد مصرف قرار می دادند.
مشخصات یخساز صنعتی
یخساز صنعتی بوسیله یک سیکل مکانیکی که بر پایه تراکم گاز مبرد انجام می گیرد یخ تولید می کند.هر یخساز صنعتی از دو جزء تشکیل می شود یک طرف یونیت سرمایشی است که خود از بخش های مختلفی ساخته شده است و یک طرف دیگر اواپراتور دستگاه یخساز صنعتی است که یخ در این قسمت تشکیل می شود.اواپراتور به معنی تبخیر کننده قسمتی است که در آن سیال مبرد از حالت مایع به گاز تبدیل می شود که طی یک فرآیند گرماگیر موجب ایجاد برودت می گردد.در واقع این نکته قابل ذکر است که سرما وجود ندارد و ما با یک شکل از انرژی به نام گرما سرو کار داریم.جایی که گرما نباشد سرما ایجاد می شود،پس وقتی گرما یک محیط یاسیال را بگیریم برودت ایجاد شده و یخ می زند.همانطور که گفتیم هر دستگاه یخساز صنعتی دو بخش دارد.بخش سرمایشی و اواپراتور.بخش سرمایشی یخساز صنعتی ازیک کمپرسور ، کندانسور ، فیلتر درایر ، اکسپنشن ، ریسیور و…. تشکیل می شود که بر روی یک استراکچر فلزی به یک اواپراتور که محل یخسازی است متصل می شود.بخش سرمایشی تمامی دستگاه های یخساز یکی است و تنها تفاوت انواع یخسازها در قسمت اواپراتور آن است.نوع و شکل اواپراتور تعیین کننده نوع یخی است که یخساز صنعتی تولید می کند.
انواع یخساز صنعتی
یخساز صنعتی یا همان ice maker machine براساس ظرفیت تولید یخ و همچنین شکل یخی که تولید می کنند به چهار دسته کلی تقسیم می شوند
- یخ قالبی یا BLOCK ICE که به شکل قالب های بزرگ معمولا ۲۵ کیلوگرمی است
- یخ حبه ایی یا CUBE ICE که به شکل حبه های کوچک در ابعاد ۲*۳ با ضخامت ۲.۵ سانتی مترتولید می شوند و معمولا برای نوشیدنی استفاده می شوند.البته تولید کنندگان می توانند دستگاه یخساز حبه ایی با یخ کوچکتر و یا بزرگتر نیز تولید نمایند ولی به صورت استاندارد یخ حبه ای ۲.۲*۲.۲*۲.۲ می باشد
- یخ پولکی یا FLAKE ICE که یخ های خرد شده در ابعاد ۳ و ۴ سانتی متر به صورت نامنظم و با ضخامت ۲ تا ۲.۵ میلیمتر هستند.از این نوع یخ که صنعتی ترین نوع یخ نیز بشمار می رود. درصنعت بتن ، صید آبزیان و کشتارگاه های صنعتی طیور نیز استفاده می شود.
- یخ لوله ای یا TUBE ICE این یخ ها به صورت لوله های تو خالی تولید می شوند و توسط کاتر در ابعاد دلخواه برش داده می شوند.یخ های بسته بندی شده تیبا از این توع یخ هستند.
البته شکل های دیگری از یخساز های صنعتی نیز وجود دارند که یخ تولیدیشان در مدل های دیگریست ولی تولید انبوه نمی شوند و به صورت سفارشی ساخته می شوند مانند یخ استوانه ایی ، یخ پودری ، یخ ریگی و….. .تمامی یخساز های صنعتی که در بالا به آن ها اشاره کردیم یک عملکرد مشابه دارند و از یک سیکل پیروی می کنند به نام سیکل تبرید و تنها تفاوتی که می توان در یخساز ها قائل شد تفاوت در ظرفیت یخسازی و همچنین تفاوت در شکل یخی است که یخساز صنعتی تولید می کند. ظرفیت یخسازی دستگاه به توان کمپرسور و خط برودت آن بستگ دارد و شکل یخ نیز به نوع اواپراتور و فن آوری ساخت آن بستگی دارد.مثلا اواپراتور یک دستگاه یخساز پولکی یک دارم صابت از جنس استیل است که یک تیغه یخ را از روی آن می تراشد ولی در دستگاه یخساز حبه ایی اواپراتور به شکل یک مربع خانه خانه است که شکل یخ ها بوسیله آن ساخته می شود. در ظرفیت های بالای یخساز صنعتی برخی دستگاه ها را به صورت آب خنک استفاده می کنند ولی یخساز های صنعتی کوچک همگی هوا خنک هستند.
مزایای استفاده از یخساز صنعتی
مزایای استفاده از یخساز صنعتی بسیار زیاد هستند و به دو دسته مزایای مالی و مزایای بهداشتی تقسیم می شوند.یخساز های صنعتی یخ را بصورت کاملا بهداشتی و بدون دخالت دست تولید می کنند و به همین دلیل یخی که توسط دستگاه یخساز صنعتی تولید می شود عاری از هر گونه آلودگی بوده و کاملا تمیز است.از طرفی یخساز های صنعتی محصوصا یخساز صنعتی حبه ای که برای تولید یخ آشامیدنی استفاده می شود دارای منبع یخ های کاملا بهداشتی هستند که شما را از انبارش یخ بی نیاز می کنند.از طرفی در محل هایی مانند رستوران ها ، شرکت های بزرگ ، بچینگ بتن ، کشتارگاه مرغ و …. که مصرف یخ دائم و برای سالیان سال وجود دارد.خرید یخساز امری بسیار به صرفه از نظر اقتصادی است.زیرا با محاسبه مبلغی که برای خرید یخ در سال پرداخت می شود معمولا می توان دو د ستگاه یخساز خریداری نمود و نکته مهمتر این است که استفاده کنندگان از یخ در واقع با خرید یخ پول خود را دور می ریزند.در بسیار از مناطق کشور خرید یخساز صنعتی برای راه اندازی یک کسب و کار و در واقع فروش یخ انجام می شود.طبق یک سلسله تحقیق میدانی که توسط گروه صنعتی رخشاب از مشتریان شرکت انجام گرفته است.دستگاه یخساز صنعتی فروش یخ بازده ۱ به ۳ دارد که در واقع با بازدهی ۳۰۰ درصدی می توان گفت یکی از مناسب ترین کسب و کار ها در مناطق گرمسیر کشورمان مانند : بوشهر،بندر گناوه ،کیش ، قشم ، چابهار و… است.در پرو ژه های بزرگ بتن ریزی روزانه مقدار بسیار زیادی یخ استفاده می شود که برون سپاری تولید یخ بسیار ریسک بالایی دارد زیرا با هرگونه اختلال در تامین یخ پیمانکاران زیان های سختی را متحمل خواهند شدو یا در کشتارگاه های مرغ که بدون یخ نمی توان کشتار را انجام داد.با تمام این تفاسیر مطمئنن می توان گفت که هر کارگاه صنعتی کوچک یا بزرگی به یک یا چند یخساز صنعتی نیاز دارد.